Llansteffan

Gellir dilyn Llwybr Arfordir Cymru o Lansteffan i Fae Scott a Phwynt Wharley. Er bod y rhan fwyaf o'r llwybr yn rhedeg trwy goetir, mae golygfeydd o aber afon Tywi. Mae llwybr i mewn i'r tir yn rhedeg o Barc yr Arglwydd yn ôl i Fae Scott, yna gellir ymweld ag adfeilion sylweddol Castell Llansteffan. Gellir gwneud archwiliad o'r pentref cyn gorffen y daith gerdded.

Manylion y llwybr

Pellter: 4.6 milltir neu 7.4 cilomedr
Man cychwyn: Y Grîn, Llansteffan
Cyfeirnod grid y man cychwyn: SN 35456 10856
Disgrifiad what3words y man cychwyn: amodau.batiwch.uchafswm

Trafnidiaeth i'r man cychwyn

Parcio
Parcio yn Llansteffan, gan ddefnyddio un o'r meysydd parcio sydd wedi'u lleoli bob pen i’r Grîn.

Bysiau
Mae gwasanaethau bws dyddiol, ac eithrio dydd Sul, yn cysylltu Llansteffan â Chaerfyrddin.

Trenau
Dim.

Map a dolen GPX

Mae’r llwybr cylchol wedi’i ddangos mewn pinc tywyll ar y map isod. Mae’r baneri porffor yn dangos y mannau cychwyn a gorffen. Gweld y llwybr a lawrlwytho’r ddolen GPX 'Llansteffan'

Disgrifiad Manwl o’r Llwybr

1. Os ydych chi'n cyrraedd Llansteffan ar fws, ewch oddi ar y safle cyntaf yn y pentref ger y Bont a cherdded i lawr y ffordd sydd ag arwyddion ar gyfer y ‘Traeth’ a’r ‘Castell’ ac sydd hefyd yn cael ei dilyn gan Lwybr Arfordir Cymru. Os byddwch yn cyrraedd mewn car, gyrrwch i lawr y ffordd hon, sef Lôn y Dŵr, a defnyddiwch y maes parcio cyntaf ar hyd y Grîn. Os yw hwn yn llawn, ewch ymlaen i ben arall y Grîn a defnyddio maes parcio arall. Gan dybio bod y maes parcio cyntaf yn cael ei ddefnyddio, dilynwch Lwybr Arfordir Cymru ar hyd arglawdd sy’n edrych dros gors ac aber afon Tywi. Mae'r gors yn eithaf gwyllt a choediog mewn mannau. Mae ardal laswelltog yn ymestyn i mewn i’r tir, ac yna rhes o dai. Y pentref ar ochr arall yr aber yw Glanyfferi, y gellir ei gyrraedd ar fferi yn yr haf. Mae maes parcio arall ar ddiwedd yr arglawdd yn cynnig maes chwarae, toiledau, cabanau byrbrydau, siop traeth ac ystafell de.

2. Cerddwch i mewn i'r tir, gan ddilyn arwyddbost am y castell, a dringo ar hyd llwybr tarmac cul rhwng caeau. Mae hysbysfyrddau ar y gwaelod ac ar y brig yn amlygu nodweddion o ddiddordeb yn yr ardal. Trowch i'r chwith i lawr ffordd fach, a phan fydd y ffordd yn rhannu nes ymlaen, cadwch i'r dde ond trowch i’r chwith bron yn syth wedyn ar hyd llwybr coetir llydan sydd wedi'i nodi fel Llwybr Arfordir Cymru. Cadwch i'r dde i fynd heibio mainc addurniadol a dilynwch y llwybr i lawr at loches gerrig sy'n edrych dros yr aber. Mae 37 o risiau concrit a charreg yn arwain i lawr llethr creigiog at draeth tywodlyd, ond os ymwelir â’r traeth, mae angen dringo’n ôl wedyn.

3. Cadwch i'r dde wrth y lloches fel y nodir a cherddwch i fyny llwybr ar draws llethr coediog, gyda golygfeydd achlysurol o'r aber. Mae'r llwybr yn disgyn a phan fydd yn rhannu, cadwch i'r dde fel y nodir, gan fynd heibio i hysbysfwrdd sy'n cynnig gwybodaeth am yr aber. Mae'r llwybr yn codi ac yn disgyn ar y llethr coediog, gan gyrraedd morglawdd, giât a phont fwa garreg o flaen tŷ ym Mae Scott. (Mae opsiwn yma i ddilyn llwybr llygad i mewn i’r tir yma, gan hepgor y gylchdaith o amgylch Parc yr Arglwydd, gan arbed bron i ddwy filltir.)

4. Ewch drwy'r giât, croeswch y bont i fynd heibio tu blaen y tŷ, a dilynwch y llwybr i fyny'r bryn. Ewch drwy giât arall a throwch i'r dde i ddilyn y llwybr ymhellach i fyny'r bryn. Pan gyrhaeddir giât arall, peidiwch â mynd drwyddi, ond trowch i'r chwith i fyny llwybr sydd ag arwydd Llwybr Arfordir Cymru, yna dilynwch ef i lawr y bryn ar draws y llethr coediog. Mae'r llwybr yn rhedeg trwy goedwigoedd o amgylch Pwynt Wharley a cheir cipolwg o'r aber wrth iddi ledu. Mae'r llwybr yn gyffredinol yn dringo ac yn cynnwys golygfeydd o Benrhyn Gŵyr a Phen Pyrod. Ar ôl mynd heibio giât, mae'r olygfa'n fwy helaeth, gan ymestyn i Ddinbych-y-pysgod ac Ynys Bŷr yn Sir Benfro. Mae'r llwybr glaswelltog yn ymdonni ar draws llethr o fieri, rhedyn ac eithin. Ewch drwy giât arall ac mae golygfa o Lacharn ar draws afon Taf.

5. Ewch heibio giât arall ac mae gwrychoedd oddeutu'r llwybr glaswelltog wrth iddo godi tua'r tir a disgyn i giât. Mae Llwybr Arfordir Cymru wedi’i arwyddo i’r chwith ar hyd ffordd fferm, ond trowch i’r dde yn lle hynny i ddychwelyd i Lansteffan. Ewch heibio i'r chwith o'r holl adeiladau gwyngalchog ym Mharc yr Arglwydd. Mae'r fferm, sy’n dyddio o'r bedwaredd ganrif ar bymtheg, yn eiddo i'r Ymddiriedolaeth Genedlaethol ac wedi'i hamgylchynu gan ddolydd llawn blodau. Mae dau drac glaswelltog yn yr adeilad olaf, felly defnyddiwch yr un ar y chwith. Mae’r trac yn disgyn yn raddol ochr yn ochr â chaeau, bob amser gyda gwrych wedi gordyfu i’r dde, golygfeydd o’r dyffryn i’r chwith, a Chastell Llansteffan o’ch blaen, er na fydd hwn i'w weld nes ymlaen. Ewch drwy giât, gan ddilyn Llwybr Arfordir Cymru am ychydig i lawr y bryn, ar hyd llwybr a ddefnyddiwyd yn gynharach. Trowch i'r chwith drwy giât, croeswch y bont fwa garreg, ac ewch drwy giât arall o flaen y tŷ ym Mae Scott.

6. Trowch i'r chwith i ddilyn llwybr yn syth i mewn i'r tir o'r bae a gwyliwch am giât ar y chwith i Ffynnon Sant Antwn, y dywedir bod ganddi ddyfroedd iachusol ers y chweched ganrif. Parhewch ar hyd y llwybr a cherddwch i fyny'r trac mynediad sy'n arwain i ffwrdd o'r tŷ. Trowch i'r dde ar ôl mynd drwy giât i ddilyn trac mynediad arall, sy'n dringo'n fuan ar ffurf ffordd goncrit suddedig. Mae'r ffordd yn gwastatáu ar ôl mynd heibio i dŷ carreg sylweddol ac yn ddiweddarach mae disgyniad yn arwain at Castle Hill Cottage. Mae llwybr llydan ar y dde yn dringo’n serth i Gastell Llansteffan ac mae mynediad am ddim i’r adfail helaeth hwn. Roedd caer o’r Oes Haearn yma yn 600 cc, tra bod y castell yn dyddio o’r ddeuddegfed ganrif ac wedi newid dwylo lawer gwaith yn ystod canrifoedd o wrthdaro. Mae'r golygfeydd o'i dyrau yn ysblennydd ac yn cynnwys maenordy Plas Llansteffan, sy'n dyddio o'r unfed ganrif ar bymtheg. Cerddwch yn ôl i lawr y llwybr serth a pharhau i lawr y ffordd i gyfeiriad Llansteffan. Bydd marcwyr ac arwyddbyst Llwybr Arfordir Cymru yn cael eu gweld gan y cafodd y ffordd ei defnyddio yn gynharach yn y dydd.

7. I orffen yn gynnar, trowch i'r dde i lawr y llwybr tarmac i ddychwelyd i un neu ddau o'r meysydd parcio ar hyd y Grîn. Fodd bynnag, er mwyn mwynhau crwydro'r pentref, daliwch ati i gerdded ar hyd y ffordd. Mae hon yn arwain heibio Eglwys San Steffan i'r Sgwâr. Trowch i'r dde ar hyd Stryd Fawr i fynd heibio i The Inn at the Sticks, Tafarn y Castell, y Neuadd Goffa a’r Village Store, sydd â chaffi. Cyrhaeddwch groesffordd yn y Bont, lle mae bysiau'n stopio, neu trowch i'r dde i lawr Lôn y Dŵr, gan ddilyn arwyddion i’r ‘Traeth’ a’r ‘Castell’, i ddychwelyd i'r meysydd parcio ar ddau ben y Grîn.